Ticaret yapan insanlar, inşaat sektörünün dünü, bugünü yarını ne olursa olsun, yatırımın en kârlısının dükkanlar olduğuna inanırlar. Onlar için değeri en zor düşen, kiracısı en kolay bulunan yatırımlar dükkanlardır. Özellikle KOBİ’lerin kâra geçebilmesi için ödemeleri gereken en büyük kalem genellikle kiradır. Bu yüzden de kira kalemini ortadan kaldırabilecekleri çözümün en iyi yatırım olduğuna inanırlar.
Dönemsel olarak dükkan yatırımları gerçekten kârlı yatırımlar olabiliyor. Özellikle bir komplekse bağlı dükkanlardan bahsediyorsak ve kiracı getirisi de varsa, o zaman yaptığınız yatırımın kısa zamanda geri döneceğini varsaymak olası. Peki yatırımınızı uzun vadeli düşündüğünüzde de aynı tablo sizi daha kârlı yapar mı?
Kısa vadede kârlı
Diyelim 100 bin liraya yatırım yapacağınız bir dükkan ve bir konut var. Dükkanı 550 liradan, konutu ise 450 liradan kiraya verebiliyorsunuz. Dükkan daha çok kira getirisi sağladığı gibi hem de iş yeri stopaj da ödediği için her açıdan kârlı görünüyorsunuz. Ancak büyük resimde de durum böyle mi? Uzun vadede de dükkan kiracısı yatırımcı için daha mı karlı? Daha mı getirisi yüksek?
Ekonomik istikrardan bahsettik bahsedeli, yabancı yatırımcıya eskisine göre kapıları daha çok açtık açalı hepimizin içinde bulunduğu tablo daha renkli daha umut vaad edici. Ama bu büyük resimde genellikle atlanan önemli bir konu var, o da KOBİ’ler. Her ne kadar KOBİ’ler artık daha güvenli sularda olsa da KOBİ’lerin kullandığı kredilere ve seçtikleri sektöre bakacak olursak, yatırımcı gözüyle bir kez daha düşünmemiz gerektiğini anlarız.
2013 Haziran ayında KOBİ’lerin kullandığı kredi geçen yıla oranla yüzde 32.5 arttı. Bu nerden baktığınıza bağlı olarak iyi de bir haber olabilir. Ama bu kredileri kullananlar, mikro ya da büyük ölçekli KOBİ’ler değil. Küçük ölçekli KOBİ’ler ve bu KOBİ’lerin yüzde 42’si hizmet sektöründe çalışıyor. Daha da önemli bir veri ise şöyle, hizmet sektöründe çalışan küçük ve mikro ölçekli KOBİ’lerin yüzde 43’ünün bu sektördeki sürekliliği 2.5 yıl. 2009’da KOBİ’lerin sayısı 3.2 milyon iken 2013’te 1.9 milyon.
Konut büyüyen ihtiyaç
İnşaat sektörüne yatırım yapmak üzere olan birinin gözünden bu rakamlara bakacak olursak, dükkan yatırımları kısa vadede daha güvenli ve yüksek gibi görünmesine rağmen uzun vadede hiç de öyle değil. Elbette büyük komplekslerdeki dükkanlardan bahsetmiyorum. Ancak küçük ölçekli yatırımcıları hizmet sektöründe işler bu kadar değişkenken, konut sektörüne yönlendirmekte fayda görüyorum. Eğer lokasyonundan ve getirisinden çok emin olmadığınız bir dükkan yatırımı yapmak istiyorsanız bir kez daha düşünün derim. Konut hiç kaybolmayacak hatta her geçen gün yeni aileler ve büyüyen aileler dolayısıyla büyüyen bir ihtiyaç. Bu ihtiyacı iyi görmek, iyi değerlendirmek lazım.
